Οργάνωση και Σχεδιασμός
Σχεδιασμός και Οργάνωση των Προγραμμάτων του Κρατικού Δικτύου Κέντρων Περιβαλλοντικής ΕκπαίδευσηςΤα προγράμματα του Κρατικού ΔΚΠΕ είναι οργανωμένα σε τρεις διακριτές φάσεις:
Α) Πρώτη φάση: Εφαρμογή του Προγράμματος στο Κέντρο
Σε αυτήν περιλαμβάνεται η προετοιμασία της μελέτης πεδίου και αφορά στο θεωρητικό κομμάτι του προγράμματος. Οι μαθητές/τριες σε αυτήν τη φάση έχουν την ευκαιρία να κατανοήσουν βασικές περιβαλλοντικές και οικολογικές έννοιες που σχετίζονται με το πρόγραμμα που επέλεξαν να εμπλακούν και να προσεγγίσουν διάφορες πτυχές του υπό εξέταση ζητήματος, μέσα από συνδυασμένες δραστηριότητες ομαδοκεντρικού και συνεργατικού χαρακτήρα, παράλληλα με τη χρήση ποικιλίας διδακτικών μέσων (οπτικοακουστικό υλικό, φύλλα εργασίας, περιβαλλοντικά παιχνίδια, διαφάνειες κ.ά.). Συγχρόνως, γίνεται παρουσίαση του τρόπου εργασίας στο πεδίο, καθώς επίσης και του τρόπου χρήσης των διάφορων οργάνων.
Β) Δεύτερη φάση: Μελέτη Πεδίου
Σε αυτήν τη φάση περιλαμβάνεται η μελέτη πεδίου. Τα πεδία μελέτης ποικίλλουν και είναι ανάλογα του προγράμματος στο οποίο η κάθε ομάδα θα επιλέξει να συμμετάσχει. Στα πεδία μελέτης γίνεται επιτόπια διερεύνηση του ζητήματος που εξετάζεται. Οι μαθητές/τριες εισάγονται σε δραστηριότητες βιωματικού χαρακτήρα και πειραματικής διερεύνησης. Το πεδίο χρησιμοποιείται ως χώρος μάθησης και ως εκπαιδευτικό εργαλείο. Συγκεκριμένα, χρησιμοποιούνται διάφορα όργανα μέτρησης και φύλλα εργασίας βασισμένα στη διερεύνηση του συγκεκριμένου χώρου κατά τρόπο ομαδικό και συνεργατικό. Το ίδιο το πεδίο λειτουργεί ως εκπαιδευτικό εργαλείο, το οποίο μπορούν οι μαθητές/τριες να αξιοποιήσουν ποικιλοτρόπως, προκειμένου να προσεγγίσουν πιο αποτελεσματικά τα διάφορα ζητήματα που διερευνούν. Μέσα στο πεδίο οι μαθητές/τριες έχουν την ευκαιρία να αλληλεπιδράσουν, μέσα από διάφορες δραστηριότητες με το περιβάλλον, και στο πλαίσιο μιας κριτικής και ερμηνευτικής προσέγγισης να προχωρήσουν σε μια εις βάθος και ολιστική διερεύνηση του συγκεκριμένου περιβαλλοντικού πεδίου το οποίο εξετάζουν.
Γ) Τρίτη φάση: Επέκταση του Προγράμματος στις σχολικές μονάδες
Η φάση αυτή περιλαμβάνει την επέκταση των προγραμμάτων των ΚΠΕ στις σχολικές μονάδες. Συγκεκριμένα, στο στάδιο αυτό επιδιώκεται να ενσωματώσουν οι ομάδες, που συμμετείχαν στα προγράμματα των Κέντρων, την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση κατά τρόπο συστηματικό και οργανωμένο, μέσα στις σχολικές τους μονάδες.
Σημειώνεται ότι η επέκταση των προγραμμάτων στις σχολικές μονάδες επαφίεται στην ευχέρεια των εκπαιδευτικών, οι οποίοι μαζί με τους/τις μαθητές/τριες τους, θα επιλέξουν τον τρόπο με τον οποίο θα εργαστούν στο σχολείο τους. Πέραν από τις ενδεικτικές δραστηριότητες που αναφέρονται στο τέλος κάθε θεματικής ενότητας οι οποίες μπορούν να εφαρμοσθούν στο σχολείο, είναι δυνατό να σχεδιαστεί, εκ νέου, ένα πρόγραμμα σχετικό με το θέμα του προγράμματος στο οποίο συμμετείχαν στο ΔΚΠΕ, το οποίο, όμως, να επικεντρώνεται στην ίδια τους την κοινότητα. Επιπλέον, οι δραστηριότητες που θα αναπτυχθούν σε κάθε περίπτωση στο σχολείο, είναι δυνατό να καθοριστούν και να σχεδιαστούν από τον εκπαιδευτικό σε συνεργασία με το προσωπικό του Κέντρου, έτσι ώστε αυτές να ανταποκρίνονται στους ιδιαίτερους στόχους και ανάγκες της συγκεκριμένης ομάδας μαθητών.
Εκείνο που είναι σημαντικό να γίνει κατανοητό, είναι ότι τα προγράμματα των Κέντρων αποτελούν τη βάση, το ερέθισμα και την αφετηρία για την περιβαλλοντική δραστηριοποίηση των ομάδων μέσα από τη σύνδεση των προγραμμάτων τους με το Αναλυτικό Πρόγραμμα της επίσημης εκπαίδευσης του τόπου. Δεδομένου ότι τα Προγράμματα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης που εφαρμόζονται στα Κέντρα δεν έχουν ψυχαγωγικό χαρακτήρα, αλλά προσεγγίζουν διάφορα περιβαλλοντικά ζητήματα και θέματα Αειφόρου Ανάπτυξης μέσα από εναλλακτικές διδακτικές προσεγγίσεις και διαδικασίες μάθησης, οι εκπαιδευτικοί που θα συμμετέχουν στο πρόγραμμα είναι σημαντικό να ασχοληθούν, μέσα στο σχολείο τους, με διάφορα περιβαλλοντικά ζητήματα που σχετίζονται με τη θεματική των προγραμμάτων στα οποία συμμετείχαν, προκειμένου να ενσωματώσουν αποτελεσματικά και να προωθήσουν μεθοδικά και οργανωμένα τον περιβαλλοντικό «εγγραμματισμό» των μαθητών και των μαθητριών τους.
Η επέκταση των προγραμμάτων ποικίλλει και θα πρέπει να γίνεται λαμβάνοντας υπόψη το άμεσο τοπικό περιβάλλον των μαθητών/τριων, τις ιδιαιτερότητες της σχολικής μονάδας και της κοινότητας στην οποία το πρόγραμμα θα επεκταθεί, καθώς επίσης και τα άμεσα ενδιαφέροντα και τις τοπικές εμπειρίες των μαθητών/τριων. Είναι επίσης σημαντικό τα προγράμματα των Κέντρων να αξιοποιηθούν συμπληρωματικά για την υλοποίηση της Αειφόρου Περιβαλλοντικής Εκπαιδευτικής Πολιτικής (ΑΠΕΠ) των σχολείων και του ζητήματος που διερευνάται μέσα από αυτήν. Για το σκοπό αυτό οι προτεινόμενες ενδεικτικές δραστηριότητες που περιλαμβάνονται στο τέλος κάθε θεματικής ενότητας και βασίζονται στους μαθησιακούς στόχους του Αναλυτικού Προγράμματος για την ΠΕ/ΕΑΑ καλό θα είναι να αξιοποιηθούν στο πλαίσιο των διάφορων και διαφορετικών θεματικών πεδίων που επιλέγονται για τη μελέτη του ζητήματος διερεύνησης της ΑΠΕΠ του κάθε σχολείου.
